VinSpeed đề xuất làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

VinSpeed cam kết hoàn thành đầu tư xây dựng và đưa vào khai thác vận hành trong vòng 5 năm kể từ ngày được bàn giao mặt bằng sạch. Đồng thời, công ty cam kết hoàn trả đầy đủ khoản vay ưu đãi từ Nhà nước đúng hạn trong thời gian 35 năm kể từ ngày giải ngân từng khoản.

Việc một doanh nghiệp tư nhân như VinSpeed đứng ra đề xuất đầu tư một dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia với quy mô hơn 67 tỷ USD là điều chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam. Điều này phản ánh sự trưởng thành của khu vực tư nhân, đặc biệt là những tập đoàn kinh tế lớn, trong việc tham gia vào các lĩnh vực vốn trước đây chỉ có Nhà nước đảm nhiệm. Nếu thành công, đây sẽ là cú hích cho xu hướng xã hội hóa đầu tư hạ tầng giao thông.

Theo chuyên gia kinh tế từ Viện Phát triển Doanh nghiệp và Chính sách, việc VinSpeed đề xuất huy động 20% vốn tự có và vay 80% còn lại từ Nhà nước với lãi suất 0% trong 35 năm là một mô hình tài chính chưa từng áp dụng ở Việt Nam, tiềm ẩn nhiều rủi ro về ngân sách quốc gia. Để mô hình này thành công, cần phải có sự tính toán kỹ lưỡng và chuẩn bị kỹ về các yếu tố tài chính. Đồng thời, việc kết hợp đầu tư hạ tầng đường sắt với phát triển bất động sản tại các ga tàu là một hướng đi đã được chứng minh thành công ở các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Ngoài ra Việc miễn thuế nhập khẩu thiết bị, hưởng ưu đãi đặc biệt và kéo dài thời gian vận hành lên tới 99 năm là những cơ chế đặc biệt, nhưng việc áp dụng "luật chơi riêng" cho một nhà đầu tư cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tính công bằng và bền vững cho môi trường đầu tư.

Đề xuất của VinSpeed mang dấu ấn đột phá, thể hiện khát vọng lớn của khu vực tư nhân. Tuy nhiên, để triển khai thành công, cần một quá trình thẩm định khách quan, minh bạch, đánh giá kỹ lưỡng về năng lực tài chính, công nghệ, nhân lực, cũng như mô hình hợp tác công – tư phù hợp. Nếu bài toán này được giải tốt, đây có thể là bước ngoặt cho tương lai giao thông hiện đại của Việt Nam.